در این شکل آموزش، دانش آموزان وادار نمی شوند تا مانند تاریخدان ها به تفکر درباره دلایل اتفاقات بپردازند. در علوم هم از دانش آموزان خواسته می شود تا حقایق علمی را حفظ کرده و صحت آنها را در آزمایشگاه امتحان کنند. این وضعیت تقریبا در تمام درس های دیگر هم مشاهده می شود. اما چه کاری می توان انجام داد تا دانش آموزان مانند تاریخدان ها، دانشمندان و ریاضیدان های واقعی فکر کنند؟
برای پاسخ دادن به این پرسش باید به این موضوع اشاره کرد که منتقدان به وضع موجود، دغدغه آینده دانش آموزان و کشورشان را دارند. چگونه قرار است دانش آموزان کنونی تبدیل به نسل آینده دانشمندان شوند؛ در حالی که مانند آنها نمی اندیشند؟ واقعیت آن است که این پرسش و انتقاد به نظام آموزشی اندکی نقص دارد. فرایندهای شناختی افراد آماتور تفاوت بسیاری با فرایندهای شناختی افراد حرفه ای دارند.
یک دانش آموز، همیشه اطلاعات پایه ای کافی برای آن ندارد تا بتواند نگاهی متفاوت به موضوعات داشته باشد. او نخست باید حقایق علمی و بسیاری از دانش های تولید شده را فرا بگیرد تا پس از آن بتواند با نگاهی انتقادی به موضوع، خلق دانش کند. بسیاری از دانشمندان امروز هم این روند را طی کرده اند و از همان ابتدا تفکری متفاوت با همکلاسی های خود نداشته اند.
موضوع دیگر آن است بسیاری از دانشمندان، به صورت تخصصی در حوزه خود به فعالیت مشغول هستند. آنها در هر هفته حدود 40 ساعت یا بیشتر به کار کردن روی حوزه تخصصی خود می پردازند. اطلاعات و تجربه ای که طی چندین سال کار کردن در یک حوزه حاصل می شود، شیوه تفکر افراد را هم تکامل می بخشد. نمی توان از دانش آموزان انتظار داشت که بدون طی کردن این مراحل، به نتیجه نهایی برسند.
با تمام این تفاسیر، دانش آموزان می توانند اندکی در مسیر تفکر دانشمندانه حرکت کنند. اینکار دست کم باعث می شود تا یادگیری آنها عمیق شده و نرخ فراموشی هم کاهش یابد. برای این شروع مثبت، نیاز است که در برخی موارد، همه اطلاعات به صورت آماده در اختیار دانش آموزان قرار نگیرد (البته در صورتی که آنها دانش پیش نیاز برای تفکر را دارند). به عنوان مثال می توان از آنها خواست تا نتیجه یک آزمایش را حدس بزنند. آنها همچنین می توانند مانند دانشمندان واقعی برای فهمیدن موضوعی (که از آن خبر ندارند) به انجام آزمایش بپردازند. تحلیل اتفاقات تاریخی هم راه دیگری است که فکر آنها را تکاپو می اندازد. اما به طور کلی، در بیشتر درس ها می توان پیش از شروع درس، سوال هایی مطرح کرد تا ذهن دانش آموزان درگیر موضوع شده و خودشان برای رسیدن به جواب سوال ها تلاش کنند.